Na początku grudnia 2024 r. Zarząd Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przekazał MSWiA kolejną jednoznacznie negatywną opinię dotyczącą przedłużenia zakazu przebywania w części strefy przygranicznej przy granicy z Białorusią.
Przesłane Fundacji do zaopiniowania rozporządzenie przedłuża, o kolejne 90 dni, okres obowiązywania czasowego zakazu przebywania w części strefy nadgranicznej przy granicy z Białorusią. Po raz kolejny jako podstawę prawną wydania rozporządzenia, wskazany został art. 12a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz.U. z 2024 r., poz. 388 ze zm.). Stało się tak mimo poważnych wątpliwości co do zgodności ww. przepisu z Konstytucją RP, zgłaszanych już wielokrotnie przez Helsińską Fundację Praw Człowieka czy Rzecznika Praw Obywatelskich. Niepokój Fundacji wzbudza przy tym zarówno fakt ponownego posłużenia się przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wadliwą podstawą prawną do wydania rozporządzenia, jak i brak odniesienia się, choćby w treści uzasadnienia projektu, do stawianych tej regulacji zarzutów.
Podkreślamy, że obowiązywanie niekonstytucyjnej strefy zakazu przebywania pozostaje bez wpływu na liczbę przekroczeń granicy z Białorusi do Polski (na tę liczbę wpływ mają zdecydowanie inne czynniki, w tym np. warunki pogodowe czy sposób działania służb białoruskich). Nie wiadomo, czy strefa rzeczywiście ogranicza działalność grup przemytniczych, ale też nie ma dowodów na to, że ograniczenie konstytucyjnej swobody przemieszczania się jest jedynym sposobem na walkę z tego rodzaju przestępczością. To co natomiast jest pewne to fakt, że obowiązywanie zakazu przebywania utrudnia niesienie pomocy humanitarnej osobom potrzebującym, zwiększa ryzyko śmierci czy zaginięcia, a także ogranicza możliwość monitorowania przestrzegania prawa przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i innych formacji działających w rejonie granicy, czy też dokumentowania nadużyć i naruszeń praw człowieka.
Zapoznaj się z naszą opinią poniżej:
