- W grudniu 2019 r. Fundacja zaapelowała o zmianę sędziów wyznaczonych do rozpoznania sprawy, ponieważ zostali powołani na stanowiska z udziałem nowej Krajowej Rady Sądownictwa.
- 31 marca 2020 r. Sąd Najwyższy oddalił skargi kasacyjne złożone przez Towarzystwo Chrystusowe. SN uznał, że Towarzystwo ponosi odpowiedzialność za czyny podległego księdza. Tym samym utrzymane w mocy zostały wyroki przyznające zadośćuczynienie ofierze księdza pedofila.
Tło sprawy
Sprawa dotyczy kobiety, która będąc dzieckiem była molestowana seksualnie przez księdza katolickiego należącego do Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Ksiądz został uznany za winnego popełnienia przestępstwa. W 2016 r. kobieta pozwała Towarzystwo Chrystusowe oraz Zakon Towarzystwa o odszkodowanie i zadośćuczynienie. W 2018 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu przyznał kobiecie 1 000 000 zł zadośćuczynienia oraz nakazał wypłacać jej comiesięczną rentę przez Towarzystwo oraz Zakon. W 2019 r. rozstrzygnięcie potwierdził Sąd Apelacyjny, jednak pełnomocnicy Towarzystwa Chrystusowego nie zgodzili się z wyrokiem i złożyli skargi kasacyjne do Sądu Najwyższego.
Sędziowie SN nominowani z udziałem nowej KRS wyłączeni od orzekania
Początkowo do rozpoznania sprawy w Sądzie Najwyższym wyznaczona została troje sędziów, którzy zostali powołani na stanowiska w procedurze z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w nowym kształcie.
W grudniu 2019 r. HFPC zwróciła się do I Prezes Sądu Najwyższego oraz Prezesa Sądu Najwyższego kierującego Izbą Cywilną zwracając uwagę na wątpliwości dotyczące tego, czy udział w rozpoznawaniu sprawy sędziów wybranych w procedurze, w której uczestniczyła KRS w nowym kształcie gwarantuje przestrzeganie prawa do rozpoznania sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Z informacji prasowych wynika, że na początku roku sędziowie zostali wyłączeni od orzekania w tej sprawie. Teraz sprawą zajmą się inni sędziowie Sądu Najwyższego.
Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia za naruszenie praw i wolności człowieka
Niezależnie od apelu o zmianę składu orzekającego w sprawie, HFPC przedstawiła Sądowi Najwyższemu opinię dotyczącą głównego problemu prawnego w sprawie, tj. odpowiedzialności kościelnych osób prawnych za działania podległych im księży.
HFPC wskazała, że sprawę molestowania dziecka przez księdza można oceniać przez pryzmat naruszenia praw gwarantowanych Europejską Konwencją Praw Człowieka – wolności od poniżającego i nieludzkiego traktowania czy prawa do poszanowania integralności cielesnej i psychicznej (w ramach prawa do poszanowania prywatności). Konwencja wymaga, żeby w prawie krajowym istniały mechanizmy zapobiegania takim naruszeniom, a także środki, z których będzie można skorzystać w razie naruszenia. Ochrona ta, może wynikać z przepisów przewidujących odpowiedzialność odszkodowawczą sprawcy, ale także jego przełożonych i zwierzchników.
Każda osoba powinna mieć zapewnioną realną możliwość uzyskania przed sądami krajowymi odszkodowania i zadośćuczynienia związanego z naruszeniem jej praw człowieka, także gdy sprawcą naruszenia jest podmiot prywatny. Ta perspektywa powinna również towarzyszyć rozpoznawaniu spraw, w których chodzi o ustalenie odpowiedzialności zakonu czy diecezji za czyny księży
– mówi adw. Jarosław Jagura, prawnik HFPC.
