W listopadzie 2019 r. funkcjonariusz Policji postrzelił w trakcie interwencji Adama C. Pomimo reanimacji mężczyzna zmarł.
Latem 2022 r. do sądu wpłynął akt oskarżenia przeciwko policjantowi, któremu zarzucono nieumyślne spowodowanie śmierci człowieka. Na prośbę HFPC ojca zmarłego mężczyzny reprezentuje pełnomocnik pro bono – mec. Zbigniew Krüger.
Dnia 14 listopada 2019 r. w Koninie śmiertelnie postrzelony został 21-letni Adam C. Z doniesień medialnych wynika, że policjant oddał strzał, gdy mężczyzna uciekał. Wkrótce po zdarzeniu Fundacja skierowała wystąpienia do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu oraz Prokuratora Okręgowego w Koninie. W pismach HFPC przedstawiła standardy wynikające z Europejskiej Konwencji praw Człowieka i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, odnoszące się do prawa do życia i obowiązków państwa w tym zakresie.
Po trwającym ponad dwa lata postępowaniu przygotowawczym prokuratura wniosła do sądu akt oskarżenia przeciwko funkcjonariuszowi, zarzucając mu nieumyślne spowodowanie śmierci człowieka (art. 155 k.k.). W tym czasie również HFPC skontaktowała się z rodziną zmarłego Adama C. i zapewniła profesjonalnego pełnomocnika na zasadach pro bono, rodzinę będzie reprezentował mec. Zbigniew Krüger.
Postępowanie początkowo toczyć się miało przed Sądem Rejonowym w Koninie, jednak wkrótce przeniesione zostało do Sądu Rejonowego w Kaliszu. Ze względu na szczególną wagę sprawy i możliwą zmianę kwalifikacji prawnej czynu, pełnomocnik, reprezentujący na prośbę Fundacji pokrzywdzonego, złożył wniosek o przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kaliszu, jako sądowi I instancji. HFPC skierowała do sądu opinię popierającą wniosek pełnomocnika.
HFPC: każdy przypadek śmierci w związku z działaniami policji musi być wyjaśniony
W opinii Fundacja podkreśliła, że użycie śmiercionośnej siły musi być zawsze absolutnie ograniczone. W przypadku interwencji służb, powinny być zawsze podjęte działania w celu zapobieżenia spowodowaniu zagrożenia dla życia. W świetle orzecznictwa ETPC, zastosowanie śmiercionośnej siły w toku zatrzymania osoby, która nie stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia innych i nie jest podejrzewana o popełnienie przestępstwa z użyciem przemocy, nawet jeśli jej niezastosowanie mogłoby doprowadzić do ucieczki, może stanowić naruszenie art. 2 EKPC, stanowiącego o prawie do życia.
HFPC odniosła się również do danych zebranych w przedstawionej jesienią opinii przyjaciela sądu w sprawie Kryszkiewicz przeciwko Polsce i wskazała na obowiązki proceduralne państwa wynikające z fundamentalnego charakteru prawa do życia. Z art. 2 EKPC wynika bowiem nie tylko ogólny, materialny obowiązek ochrony życia ludzkiego i ściśle z nim powiązany zakaz pozbawiania życia, ale i proceduralny obowiązek przeprowadzenia efektywnego śledztwa w każdym przypadku, gdy zachodzi podejrzenie, że doszło do naruszenia tego obowiązku. Jak podkreśla Trybunał, gdy tylko władze dowiedzą się o przypadku możliwego pozbawienia życia postępowanie karne musi zostać wszczęte i prowadzone z urzędu. Musi mieć ono adekwatny i efektywny charakter, tzn. musi być prowadzone w sposób pozwalający zarówno na ustalenie przebiegu wypadków, jak i – ewentualnie – oskarżenie i ukaranie osób odpowiedzialnych za bezprawne pozbawienie życia. Z tego względu władze zobowiązane są do podjęcia wszelkich rozsądnych działań w celu zabezpieczenia materiału dowodowego dotyczącego danego zdarzenia – dowodów osobowych i rzeczowych oraz opinii biegłych, które zapewnią pełny i dokładny opis obrażeń oraz obiektywną ocenę wyników badania, w tym ustalenie przyczyny śmierci. Trybunał zwraca przy tym jednocześnie uwagę, że postępowanie prowadzone musi być w sposób sprawny, a jego przewlekłość jest nie do pogodzenia z niezbędną efektywnością.
Fundacja zwróciła przy tym uwagę, że postępowania w sprawach o możliwe naruszenia prawa do życia lub zakazu tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania przez funkcjonariuszy Policji nie zawsze w praktyce odpowiadają wytycznym Trybunału. Poważne zaniepokojenie w tej kwestii wyraził Komitet Przeciwko Torturom (CAT), który zwrócił uwagę na przypadki spraw, w których „funkcjonariusze, którym przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw, nie zostali skazani”, jak również odnotował, że „osoby, które doznały obrażeń ze strony policji mają największe szanse na uzyskanie sprawiedliwości jedynie w przypadku złożenia skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka” . Komitet wydał w związku z tym rekomendację, by prowadzone były sprawne, efektywne i bezstronne postępowania w sprawie wszystkich zarzutów dotyczących tortur i złego traktowania oraz wszystkich zgonów osób pozbawionych wolności, a także zapewnienie kary współmiernej do wagi popełnionych czynów.
"Wybrany przez nas adwokat będzie prezentował pokrzywdzonego pro bono, natomiast HFPC będzie monitorować sprawę" – zapowiedział dr Piotr Kłodoczny - "Najważniejsze powody naszej decyzji to zapobieżenie przewlekłości postępowania i doświadczenie, że sprawy z udziałem policjantów są trudne, a organy ściągania niechętnie przyznają się do przekroczenia swoich uprawnień i chronią swoich funkcjonariuszy". Przeczytaj więcej
