Rząd przedstawił plan implementacji strategii migracyjnej. Fundacja zapoznała się z nim za pośrednictwem Rady Działalności Pożytku Publicznego i przekazała opinię na temat tego dokumentu Maciejowi Duszczykowi.
Aktualne pozostają uwagi HFPC, które zgłaszaliśmy do samej Strategii migracyjnej Rządu Donalda Tuska (przeczytaj je tutaj). Sprzeczność jej założeń z prawami człowieka jest kontynuowana w planie implementacji. Na co zwracamy uwagę:
- niektóre wymienione w planie zadania w ogóle nie powinny być realizowane ze względu na ich sprzeczność z prawem krajowym, w tym z Konstytucją RP, prawem unijnym i standardami prawa międzynarodowego. Dotyczy to wspomnianego w pkt 3.1 wprowadzenia czasowego i terytorialnego zawieszenia prawa do składania wniosków o ochronę krajową i międzynarodową. To rozwiązanie godzi w istotę konstytucyjnego, podmiotowego prawa cudzoziemców do ubiegania się o taką ochronę, chronionego instrumentami prawa międzynarodowego.
- Wątpliwości dotyczą również realizacji pkt 2.3 Planu, czyli kontynuacji fizycznego zabezpieczenia granicy polsko - białoruskiej, co, zdaniem Fundacji, powinno zostać poprzedzone rozwiązaniem ważkiego problemu natury konstytucyjnej, wynikającego z faktu, że po zewnętrznej stronie zapory na całej jej długości znajduje się jeszcze pas polskiej ziemi, objęty jurysdykcją polskich organów, a stawianie fizycznych barier nie może prowadzić do faktycznego ograniczenia tej jurysdykcji i naruszania zasady jednolitości państwa polskiego wynikającej z art. 3 Konstytucji RP.
- Zupełnie niezrozumiałe, a z perspektywy bezpieczeństwa i porządku społecznego wręcz nieodpowiedzialne, jest przesunięcie na 2026 r. większości strategicznych działań związanych z szeroko rozumianą integracją.
- Przedstawiony plan całkowicie pomija konieczność zapobiegania upowszechnianiu się i postępującej radykalizacji postaw ksenofobicznych i antymigranckich wśród części społeczeństwa polskiego.
Czy są jakieś pozytywy? Już w II kwartale 2025 r. ma powstać system monitorowania procedur udzielania ochrony międzynarodowej (pkt 3.4 Planu). Niemniej, zdaniem Fundacji, system taki powinien być oparty nie tyle na istniejących instytucjach rzeczników praw obywatelskich czy dziecka (które wykonują już swoje zadania z zakresu monitorowania poszanowania praw człowieka na podstawie odrębnych przepisów prawa i są w tym zakresie autonomiczne), ile na niezależnych organizacjach pozarządowych.
Inną zapowiedzią wartą uwagi jest także zmiana zasad działania Międzyresortowego Zespołu ds. Migracji. Konieczne jest jednak takie przeformułowanie działalności tego Zespołu, aby obejmowała ona również bieżącą współpracę z organizacjami pozarządowymi. Jednocześnie, żeby zapewnić takiej współpracy cechy reprezentatywności, dobór tych organizacji powinien być transparenty.
Całość naszej opinii jest dostępna poniżej.
