Rok 2020 przyniósł nowe zagrożenia dla ochrony praw człowieka, rządów prawa i demokracji. Pandemia nasiliła trwające już problemy związane z toczącym się kryzysem konstytucyjnym, dyskryminacją mniejszości i polaryzacją społeczeństwa.
Zapraszamy do udziału w konferencji online, która pozwoli przyjrzeć się tym zagadnieniom z różnorodnych perspektyw.
PROGRAM
ROK SĄDÓW
g. 14.00–15.00 | panel dyskusyjny
W związku z tzw. reformą wymiaru sprawiedliwości w Polsce toczą się dwie procedury naruszenia prawa UE, postępowania w związku z dziesiątkami pytań prejudycjalnych zadanych przez polskie sądy TSUE, a także kilka postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Ponadto, w kraju rzecznicy dyscyplinarni wszczęli ponad 100 postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów, a Izba Dyscyplinarna SN pracuje pomimo zawieszenia przez TSUE stosowania przepisów regulujących jej kompetencje. Walec tzw. reformy wymiaru sprawiedliwości idzie dalej. Co zmieniło się w wymiarze sprawiedliwości w 2020 r. i jakie wyzwania stoją jeszcze przed wymiarem sprawiedliwości? Jakie będą skutki zmian w sądownictwie?
W dyskusji wezmą udział:
adw. Sylwia Gregorczyk-Abram – Wolne Sądy
sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda – Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA
Marcin Wolny – Helsińska Fundacja Praw Człowieka
prof. Mirosław Wyrzykowski – Członek Rady HFPC, Profesor UW, sędzia TK w latach 2001–2010
Prowadzenie: Wojciech Tumidalski – Rzeczpospolita
ROK PROTESTÓW. ROK GNIEWU
g. 15.30–16.30 | panel dyskusyjny
Rok 2020, naznaczony głównie pandemią COVID-19, upłynął w Polsce również pod znakiem licznych protestów społecznych, które – pomimo okoliczności niesprzyjających zgromadzeniom – osiągały rzadko spotykaną do tej pory skalę i intensywność. Spośród protestujących grup wyróżniały się w szczególności te, których wolności i prawa pozostawały do tej pory na dalszym planie lub były pomijane w ogóle: kobiety sprzeciwiające się zakazowi aborcji oraz społeczność LGBTQ. Zgromadzenia odbywające się w ubiegłym roku były także szczególne z powodu wprowadzenia przepisów faktycznie uniemożliwiających ich organizację z jednej strony, a z drugiej – bezwzględne egzekwowanie przestrzegania tych przepisów rękami funkcjonariuszy Policji.
Uczestnicy panelu zastanowią się nad zgodnością wprowadzonych w związku z pandemią rozwiązań prawnych z Konstytucją, jak również chronioną przez prawo międzynarodowe wolnością zgromadzeń. Poruszony zostanie także szerszy kontekst kurczącej się przestrzeni dla praw człowieka, którego jeden z przejawów stanowi konsekwentne ograniczanie prawa do zgromadzeń, zwłaszcza wobec grup prezentujących poglądy odmienne wobec tych głoszonych przez władzę.
W dyskusji udział wezmą:
r. pr. Agata Bzdyń – grupa Tęczowi Obrońcy
Karol Grygoruk – fotograf, aktywista, współzałożyciel RATS Agency
dr Piotr Kładoczny – Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Elżbieta Podleśna – aktywistka
Prowadzenie: Agata Kowalska – OKO.press
ROK WYBORÓW
g. 17.00–18.00 | panel dyskusyjny
Wybory prezydenckie 2020 r. przejdą do historii Polski. Pandemia Covid-19 spowodowała, że wybory nie odbyły się w pierwotnie planowanym terminie. Uchwalane w pośpiechu prawo sparaliżowało instytucje i procedury odpowiedzialne za przygotowanie procesu wyborczego, nie pozostawiając im żadnej możliwości działania. Prowadzona bez żadnych zahamowań kampania wyborcza często posługiwała się niedopuszczalnymi argumentami, niespotykanymi w dojrzałych demokracjach. Skutkowało to znacznym zwiększeniem polaryzacji społecznej i osłabieniem wiary obywateli w państwo.
Uczestnicy panelu zastanowią się nad społeczno-politycznymi konsekwencjami wyborów prezydenckich, a w szczególności w zakresie zaufania do procesu wyborczego. Ponadto rozmówcy rozważą skuteczność mechanizmów obywatelskiej kontroli procesu wyborczego, w tym obywatelskiego monitoringu wyborów, a także instytucji protestu wyborczego. Ostatnim z zagadnień będą dyskutowane publicznie i oczekiwane propozycje zmian w Kodeksie wyborczym.
W panelu wezmą udział:
adw. prof. Anna Rakowska-Trela – Uniwersytet Łódzki
r. pr. Mirosław Wróblewski – Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
dr Anna Frydrych-Depka – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Robert Lech – Fundacja Odpowiedzialna Polityka
Prowadzenie: Tomasz Żółciak – Dziennik Gazeta Prawna
2020. PANDEMIA, KRYZYS PRAWORZĄDNOŚCI, WYZWANIA DLA PRAW CZŁOWIEKA
g. 18.30–19.30 | dyskusja główna
Jaki jest stan ochrony praw człowieka na początku nowej dekady? Jakie wyzwania dla ochrony praw człowieka, demokracji i praworządności będą najważniejsze w świecie po pandemii?
W dyskusji wezmą udział:
Edwin Bendyk – Prezes Fundacji im. Stefana Batorego
prof. Adam Bodnar – Rzecznik Praw Obywatelskich
prof. Elżbieta Korolczuk – Södertörn University, Uniwersytet Warszawski
Małgorzata Szuleka – Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Prowadzenie: Łukasz Lipiński – Tygodnik POLITYKA
—
Konferencja towarzyszy publikacji raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka „2020. Pandemia, kryzys praworządności, wyzwania dla praw człowieka”, który swoją premierę będzie miał w dniu wydarzenia.
Dyskusje będą transmitowane online na profilu Facebook Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
