Kadencja sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z ramienia Polski – prof. dr hab. Krzysztofa Wojtyczka – upłynęła 31 października 2021 roku. Niestety, mimo że od tego czasu minęły ponad dwa lata, w dalszym ciągu nie udało się wybrać jego następcy, a polskie listy kandydatów były odrzucane przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy.
HFPC oraz NRA już od ponad trzech lat prowadzą monitoring krajowego postępowania dotyczącego wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Poczynione w tym zakresie obserwacje, jak i płynące z nich wnioski, były wielokrotnie przedstawiane w wystąpieniach adresowanych do MSZ. Stanowiły one również część dostępnego publicznie raportu Fundacji pt. „Europejskie Trybunały – Krajowe Wybory. Krajowe postępowania w przedmiocie wyłonienia kandydatów na sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”.
Kontynuując wspomnianą aktywność, obie organizacje zdecydowały się skierować do Ministra Spraw Zagranicznych wspólny apel o dokonanie niezbędnej nowelizacji krajowego postępowania w przedmiocie wyboru kandydatów na urząd sędziego ETPC w celu zagwarantowania, iż zostanie ona przeprowadzona w sposób demokratyczny, transparentny oraz równy dla wszystkich uczestników, a wybór będzie oparty wyłącznie na kryteriach merytorycznych.
W szczególności postulowaliśmy m.in. zapewnienie eksperckiego i apolitycznego charakteru Zespołu do spraw wyłonienia kandydatów na urząd Sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, zagwarantowanie, iż w jego skład będą wchodzić przedstawiciele władzy sądowniczej, władzy wykonawczej, organizacji pozarządowych, samorządów prawniczych oraz środowisk akademickich, a także uregulowanie obowiązku informacyjnego w zakresie upubliczniania szczegółowych wiadomości o działaniach realizowanych w ramach procedury selekcji kandydatów.
Jednocześnie, HFPC oraz NRA zadeklarowały gotowość współpracy w procesie wypracowania najlepszych rozwiązań w tym przedmiocie.
