Do HFPC zwróciła się rodzina tymczasowo aresztowanego, wobec którego najbardziej dolegliwy środek zapobiegawczy stosowany był od ponad roku pomimo rozpoznanej u niego schizofrenii paranoidalnej oraz autoagresywnych zachowań.
Fundacja przedstawiła Sądowi opinię amicus curiae w przedmiocie zasadności dalszego stosowania tymczasowego aresztowania z punktu widzenia standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Oskarżony, którego rodzina zwróciła się do HFPC, został zatrzymany w listopadzie 2020 r. i od tamtej pory był tymczasowo aresztowany. Choć obrońca, powołując się na dokumenty medyczne wnosił o umieszczenie swojego klienta w szpitalu psychiatrycznym na czas stosowania środka, sąd nie znajdował przeciwwskazań, by oskarżony przebywał w jednostce penitencjarnej, a w uzasadnieniach swoich postanowień nie odnosił się do stanu zdrowia oskarżonego.
HFPC: Pogorszenie stanu zdrowia osadzonego w areszcie śledczym może stanowić naruszenie zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania.
W lutym 2022 r. Fundacja przedstawiła sądowi opinię, w której zwróciła uwagę, że nieuwzględnienie stanu zdrowia przy decydowaniu o przedłużeniu stosowania tymczasowego aresztowania oraz brak właściwej opieki medycznej w jednostce penitencjarnej mogą prowadzić do naruszenia art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. HFPC podkreśliła, że wskazany wyżej zakaz ma charakter absolutny – Konwencja nie przewiduje od niego żadnych wyjątków. Chociaż choroba nie wyklucza automatycznie możliwości umieszczenia osoby w jednostce penitencjarnej, a jej wystąpienie u osoby pozbawionej wolności nie nakłada obowiązku zwolnienia takiej osoby z zakładu, to jeżeli kontynuuje ona pobyt w zakładzie, władze mają obowiązek zapewnienia leczenia w warunkach zgodnych z zasadą poszanowania godności ludzkiej. Osoby pozbawione wolności są zdane na państwo, a władze mają szczególny obowiązek, aby je chronić.
HFPC przypomniała, że jednym z przejawów humanitarnego traktowania osób pozbawionych wolności na gruncie polskiego postępowania karnego jest wyrażony w art. 259 § 1 pkt 1 k.p.k. nakaz odstąpienia od stosowania tymczasowego aresztowania, jeżeli pozbawienie oskarżonego wolności spowodowałoby dla jego życia lub zdrowia szczególne niebezpieczeństwo.
