Gruzińskie władze muszą natychmiast zaprzestać bezprawnego użycia siły wobec protestujących - apel organizacji pozarządowych | Helsińska Fundacja Praw Człowieka

W odpowiedzi na brutalne tłumienie przez władze Gruzji protestów obywatelskich sprzeciwiających się decyzji o wstrzymaniu starań Gruzji o przystąpienie do Unii Europejskiej, wzywamy gruzińskie władze do zaprzestania powszechnego stosowania bezprawnej siły przez policję oraz do poszanowania podstawowych wolności i praw człowieka.

Decyzja gruzińskich władz o wstrzymaniu rozmów akcesyjnych do UE nastąpiła w obliczu trwających protestów przeciwko temu, co lokalni obserwatorzy uważają za sfałszowane i zmanipulowane wybory parlamentarne 26 października 2024 r., oraz późniejszych wezwań do powtórzenia wyborów, w tym przez Parlament Europejski. Od 28 listopada 2024 r. w Tbilisi odbywają się manifestacje na dużą skalę. W odpowiedzi na nie, funkcjonariusze organów ścigania, a także niezidentyfikowane, ubrane po cywilnemu, zamaskowane osoby uciekają się do skrajnej przemocywobec demonstrantów i pracowników mediów.

Gruziński Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacje broniące praw człowieka potępiły te ataki oraz celowe ataki na dziennikarzy i niszczenie ich sprzętu, a także ściganie, okrążanie i bicie pokojowych demonstrantów, w tym tych, którzy wycofywali się z miejsca protestu lub schronili się na prywatnych posesjach. Dziennikarze i politycy doznali złamań i urazów. Ponad 300 protestujących zostało zatrzymanych. Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował, że 80% zatrzymanych skarżyło się na przemoc policji, a jego biuro udokumentowało przypadki złego traktowania. W trakcie protestów wielokrotnie używano gazu łzawiącego, armatek wodnych i gazu pieprzowego. Według gruzińskiego Rzecznika Praw Obywatelskich odbywa się to bez podstaw prawnych.
Gruzińskie władze są odpowiedzialne za przestrzeganie zobowiązań Gruzji w zakresie praw człowieka, w tym za ochronę wolności pokojowych zgromadzeń. Reakcja władz na demonstracje od 28 listopada jest nadmierna i nieproporcjonalna i nie da się jej uzasadnić ograniczeniami wolności zgromadzeń i wypowiedzi.

Wzywamy gruzińskie władze do:

1. Natychmiastowego położenia kresu przemocy policyjnej i stosowaniu nieludzkiego traktowania wobec protestujących;
2. Bezwarunkowego uwolnienia bezpodstawnie zatrzymanych demonstrantów i zapewnienia, że zatrzymani będą mieli zagwarantowany sprawiedliwy proces;
3. Przestrzegania międzynarodowego prawa dotyczącego pokojowych zgromadzeń i zapewnienia ochrony uczestnikom takich pokojowych zgromadzeń;
4. Jednoznacznego potępienia brutalności policji i zgłoszonych przypadków nieludzkiego traktowania;
5. Niezwłocznego i skutecznego zbadania doniesień o nadużyciach władzy i domniemanych torturach;
6. Umożliwienia dziennikarzom relacjonowania akcji protestacyjnych bez przeszkód.

Ponadto wzywamy społeczność międzynarodową do:

1. Publicznego potępienia stosowania nadmiernej przemocy, tortur i nieludzkiego traktowania przez gruzińskie organy ścigania;
2. Wywierania nacisków na gruzińskie władze, aby natychmiast zaprzestały stosowania przemocy przez policję;
3. Ścisłej współpracy z gruzińskimi obrońcami praw człowieka w celu reagowania na udokumentowane przypadki łamania praw człowieka;
4. Zapewnienie należytego stosowania wszystkich międzynarodowych mechanizmów w celu pociągnięcia gruzińskich władz do odpowiedzialności za naruszenia praw człowieka.

Podpisano przez:

Barys Zvozskau Belarusian Human Rights House

Belarusian Association of Journalists (BAJ)

Belarusian Helsinki Committee

Belgrade Centre for Human Rights

Educational Human Rights House Chernihiv and its member organisations:

Center AHALAR

EAST SOS

NGO MART

Helsinki Committee for Human Rights in Serbia

Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Human Rights House Banja Luka and its member organisations:

Banjaluka Centre for Human Rights

Helsinki Citizens’ Assembly Banja Luka

Transparency International in Bosnia and Herzegovina

Hi Neighbour (“Zdravo da ste”)

Human Rights House Crimea and its member organisations:

Crimea SOS

Crimean Human Rights Group

Crimean Process

Human Rights Centre ZMINA

Regional Center for Human Rights

Human Rights House Foundation (Norway)

Human Rights House Tbilisi and its member organisations

Georgian Centre for Psychosocial and Medical Rehabilitation of Torture Victims

Rights Georgia

Human Rights Center

Sapari

Media Institute

Human Rights House Yerevan and its member organisations:

Pink Human Rights Defender NGO

Human Rights House Zagreb

Index on Censorship

Legal Education Society (Azerbaijan)

Legal Initiative (Belarus)

PEN Belarus

Rafto Foundation for Human Rights (Norway)