Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie odmowy rejestracji we Włoszech związków partnerskich zawartych za granicą. Trybunał uznał, że przepisy, które uniemożliwiały legalizację takich związków, naruszały prawo do poszanowania życia prywatnego. ETPC w orzeczeniu powołał się na opinię przyjaciela sądu, którą w tej sprawie złożyła HFPC.
Skarga Orlandi i inni przeciwko Włochom
Skarga została wniesiona przez 11 obywateli Włoch oraz obywatela Kanady. Osoby te zawarły związki małżeńskie w państwach uznających małżeństwa tej samej płci. Po powrocie do Włoch władze odmówiły jednak rejestracji tych związków z uzasadnieniem, że byłoby to sprzeczne z porządkiem publicznym. Skarżący podkreślili, że takie decyzje stanowiły przejaw dyskryminacji ze względu na orientację seksualną.
Wyrok
Trybunał podkreślił, że państwa członkowskie mają swobodę wyboru, czy dopuszczają zawieranie małżeństw przez osoby tej samej płci, jednak muszą zagwarantować takim parom prawne uznanie i ochronę. Trybunał zwrócił uwagę, że w większości państw Rady Europy (27 spośród 47 państw) formą takiego uznania jest instytucja związków partnerskich o statusie porównywalnym z małżeństwem, która co do zasady jest wystarczająca do realizacji standardów EKPC. Tymczasem do 2016 r., kiedy to zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące jednopłciowych związków partnerskich, prawo włoskie nie zapewniało parom osób tej samej płci jakiejkolwiek ochrony prawnej. ETPC uznał, że taka sytuacja nie była uzasadniona żadnymi racjonalnymi argumentami, co doprowadziło do naruszenia art. 8 Konwencji (prawo do ochrony prywatności i życia rodzinnego).
Dyskryminacja par jednopłciowych w Polsce – opinia HFPC
HFPC w opinii przedstawionej Trybunałowi odniosła się do polskich regulacji i zaznaczyła, że nie istnieją ani procedura legalizacji związków partnerskich w kraju, ani nawet mechanizmy uznawania takich małżeństw zawartych za granicą. Aktualnie jedyną formą respektowaną przez polskie prawo jest małżeństwo heteroseksualne. Jak podkreślono w opinii, nie ma uzasadnienia dla utrzymywania takiej sytuacji w Polsce, która nie zapewnia co najmniej minimalnego uznania prawnego par jednopłciowych.
Wspomniane powyżej braki powodują, że dochodzi do dyskryminacji mniejszości seksualnych na wielu płaszczyznach. HFPC wielokrotnie zajmowała się takimi sprawami, dotyczącymi m.in. dostępu do praw socjalnych i przywilejów podatkowych, braku możliwości otrzymania zezwolenia na nabycie nieruchomości w Polsce przez homoseksualnego partnera z innego kraju, odmowy wpisania do aktu urodzenia dziecka dwóch osób tej samej płci jako rodziców, a także nabycia obywatelstwa polskiego przez dzieci par jednopłciowych.
Co więcej, od 2003 r. wszelkie projekty przepisów dotyczących legalizacji związków partnerskich w Polsce, składane przez organizacje społeczne i partie polityczne, były odrzucane lub nie podejmowano nad nimi dalszych prac w parlamencie. Jednocześnie wskazano, że poparcie społeczne dla legalizacji takich związków w Polsce zdecydowanie wzrosło.
Wyrok ETPC w sprawie Orlandi i inni przeciwko Włochom dostępny jest tutaj.
