Ponad 20 polskich i międzynarodowych organizacji społecznych zaapelowało do Komisji Europejskiej o wszczęcie procedury naruszenia prawa UE w związku z funkcjonowaniem Krajowej Rady Sądownictwa (KRS).
Zastrzeżenia organizacji
W skierowanym liście organizacje zwracają uwagę na problemy związane ze zmianą trybu wyboru 15 sędziów-członków KRS oraz brakiem jej niezależności połączonym z brakiem skutecznej procedury odwoławczej od decyzji KRS. Ponadto organizacje wskazują na problem związany z dopuszczeniem do orzekania sędziów i asesorów mianowanych przez KRS w jej obecnym kształcie.
Zmiana sposobu wyboru członków-sędziów KRS
W 2018 r. w wyniku zmian w prawie i wprowadzenia nowej procedury powoływania sędziów-członków KRS, parlament uzyskał prawo do powoływania 21 z 25 członków KRS. Dodatkowo na legalność powołania KRS w jej obecnym kształcie wpłynęła również kwestia braku odpowiedniej liczby podpisów pod listami poparcia dla jednego z sędziów kandydujących do Rady. Bez względu na te wątpliwości Rada kontynuowała prace, powołując w ciągu 4 lat prawie 1/5 zasiadających w polskich sądach sędziów i asesorów.
Brak niezależności
KRS jest odpowiedzialna za ochronę niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Mimo to Rada nie interweniowała w najbardziej rażących przypadkach ataków na sędziów, w tym m.in. motywowanych politycznie postępowaniach dyscyplinarnych lub karnych, przenoszenia sędziów bez ich zgody do innych wydziałów sądów, zawieszenia sędziów w obowiązkach w reakcji na ich decyzje orzecznicze czy ataków na sędziów w mediach.
W swoich orzeczeniach zarówno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejski Trybunał Praw Człowieka, jak i sądy krajowe zwracały uwagę na brak niezależności KRS.
Apel do Komisji Europejskiej
Organizacje podpisane pod listem apelują do Komisji Europejskiej o wszczęcie postępowania przeciwnaruszeniowego przeciwko Polsce w związku ze sposobem ukonstytuowania się i działania KRS. Zdaniem organizacji “wszczęcie postępowania o naruszenie prawa Unii w odniesieniu do sposobu ukształtowania polskiej Krajowej Rady Sądownictwa i jej funkcjonowania jest kluczowe dla ochrony prawo- rządności zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej”.
