Dbajmy lepiej o prawa człowieka: apel o ratyfikację instrumentów prawa międzynarodowego 

Dbajmy lepiej o prawa człowieka: apel o ratyfikację instrumentów prawa międzynarodowego

HFPC wystąpiła do Ministra Spraw Zagranicznych z apelem o rozważenie ratyfikacji przez Polskę szeregu dokumentów prawa międzynarodowego, które w dalszym ciągu nie są elementem krajowego porządku prawnego, mimo ich istotnego znaczenia dla przestrzegania praw człowieka m.in. Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o Prawach Dziecka w sprawie procedury składania zawiadomień, Protokołu Dodatkowego do Europejskiej Karty Społecznej przewidującego system skarg zbiorowych, Protokołu Dodatkowego do Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami czy Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej.

W swoim wystąpieniu HFPC zwróciła uwagę, że doświadczenia związane z kryzysem praworządności w Polsce udowodniły jak istotne jest zakotwiczenie Polski w prawie Unii Europejskiej oraz prawie międzynarodowym. „To prawo międzynarodowe w dużej mierze, dzięki wysiłkom m.in. społeczeństwa obywatelskiego, pozwoliło na zablokowanie lub opóźnienie zmian negatywnie oddziałujących na niezależność wymiaru sprawiedliwości” – wskazuje adw. Marcin Wolny, prawnik HFPC. 

W związku z tym Fundacja zaapelowała do Ministra Spraw Zagranicznych o dokonanie przeglądu instrumentów prawa międzynarodowego, których Polska nie podpisała lub nie ratyfikowała, a następnie podjęcie działań w kierunku związania się nimi przez Rzeczpospolitą Polską. 

W kontekście instrumentów prawa międzynarodowego, którymi Polska mogłaby się związać, Fundacja wymieniła przede wszystkim te, które zapewniają obywatelom Polski prawo do wnoszenia skarg do międzynarodowych organów i Trybunałów. W tym kontekście HFPC wymieniła m.in. Protokół Fakultatywny do Konwencji o Prawach Dziecka w sprawie procedury składania zawiadomień, Protokół Dodatkowy do Europejskiej Karty Społecznej przewidujący system skarg zbiorowych czy Protokół Dodatkowy do Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami. „Naszym zdaniem ratyfikacja tych dokumentów jest konieczna, dla zapewnienia efektywności ochrony wynikającej z danych konwencji i traktatów. Bez takiego działania, pozostaną one bezzębne, a obywatele pozbawieni będą możliwości efektywnego dochodzenia wynikających z nich praw i wolności” – podkreśla M. Wolny. 

Dodatkowo HFPC zwróciła uwagę na potrzebę związania się takimi aktami prawa międzynarodowego jak Protokół nr 12 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka zakazujący dyskryminacji z jakiegokolwiek powodu, Konwencja Rady Europy o dostępie do dokumentów urzędowych, wyznaczająca standardy w zakresie zasad i trybu dostępu do dokumentów przechowywanych przez władze publiczne czy Zrewidowana Europejska Karta Społeczna. Ten ostatni dokument wyznacza ważne standardy w zakresie praw pracowniczych oraz socjalnych.   

Ponadto, zdaniem HFPC, konieczne jest dokonanie przeglądu deklaracji interpretacyjnych i zastrzeżeń zgłoszonych przez Polskę do ratyfikowanych aktów prawa międzynarodowego. „Część z nich nie tylko nie przystaje do obecnych realiów, lecz w ogóle wypacza sens uregulowań konwencyjnych. Przykładem może być jedno z zastrzeżeń do Konwencji o Prawach Dziecka, które odnosząc się do uczestnictwa dziecka w procesie podejmowania decyzji go dotyczących odwołuje się do tradycji i miejsca dziecka w rodzinie, niemal w myśl powiedzenia: dzieci i ryby głosują nie mają” – wskazuje M. Wolny.

Całość wystąpienia można znaleźć w tym miejscu. HFPC wysłała je do wiadomości Ministrów odpowiadających za poszczególne aspekty problemowe, na które oddziałują poszczególne Konwencje.