Wybory kandydatów na sędziego Trybunału w Strasburgu – konsultacje z Doradczym Panelem Ekspertów 

12.11.2021
Wybory kandydatów na sędziego Trybunału w Strasburgu – konsultacje z Doradczym Panelem Ekspertów

Do 3 grudnia 2021 r. polski rząd ma przedłożyć Zgromadzaniu Parlamentarnemu Rady Europy nową listę trzech kandydatów na urząd sędziego ETPCz.

  • 10 listopada 2021 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie, Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, Krajowa Izba Radców Prawnych, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Stowarzyszenie Adwokackie „Defensor Iuris” oraz Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy zwróciły się z pismem do Doradczego Panelu Ekspertów Rady Europy do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
  • W piśmie sygnatariusze zwrócili uwagę Panelu na te aspekty krajowej procedury selekcji kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które w ich ocenie w dalszym ciągu nie spełniają wymogów organów Rady Europy.
  • Najpoważniejsze wątpliwości dotyczą w dalszym ciągu samego Zespołu ds. wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, na którego działania, w ocenie sygnatariuszy, mogą mieć wpływ czynniki o charakterze politycznym, a nie wyłącznie merytorycznym.

Krajowa procedura selekcji kandydatów – zarzuty

W piśmie sygnatariusze – podobnie jak miało to miejsce w przypadku pisma NRA, KIRP oraz HFPC w grudniu 2020 r. – przedstawili Doradczemu Panelowi Ekspertów Rady Europy do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka swoje zarzuty względem tych aspektów procedury selekcji kandydatów na urząd sędziego ETPCz, które w ich ocenie, w dalszym ciągu nie spełniają wymogów organów Rady Europy. W piśmie do Panelu zwrócono szczególną uwagę na dwa elementy postępowania: wątpliwości dotyczące składu Zespołu ds. wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz na przejrzystość samego postępowania (dalej: Zespół).

Odnosząc się do pierwszego z ww. problemów, sygnatariusze wskazali m.in., że ustalanie składu wyłącznie przez egzekutywę (bądź podmioty jej podległe) skutkuje potencjalnie dużą wrażliwością Zespołu na wpływy o charakterze politycznym. Natomiast w kwestii transparentności procedury, w piśmie zwrócono uwagę na występujące w dalszym ciągu braki gwarancji o charakterze formalnym oraz na problemy występujące przy uzyskiwaniu informacji w trybie dostępu do informacji publicznej. Niemniej, sygnatariusze pozytywnie ocenili poprawę praktyki MSZ w zakresie informowania społeczeństwa o przebiegu procedury oraz decyzję o dopuszczeniu obecności niezależnych obserwatorów w trakcie rozmów kwalifikacyjnych przeprowadzanych przez Zespół.

Co dalej?

Na obecnym etapie Zespół oczekuje na opinię Doradczego Panelu Ekspertów Rady Europy do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Oprócz trójki wyłonionych kandydatów Zespół wyselekcjonował dwójkę rezerwowych kandydatów, którzy mogą zastąpić osobę z wyłonionej trójki w odpowiedzi na rekomendacje Panelu. Finalną listę kandydatów polski rząd ma przedłożyć Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy do 3 grudnia 2021 r.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka będzie w dalszym ciągu prowadziła monitoring procedury selekcji kandydatów na urząd sędziego ETPCz z ramienia Polski.