Kirgistan: Dziennikarzowi walczącemu z korupcją grozi więzienie po nowych zarzutach karnych 

Kirgistan: Dziennikarzowi walczącemu z korupcją grozi więzienie po nowych zarzutach karnych

International Partnership for Human Rights (IPHR), Norweski Komitet Helsiński (NHC), Helsińska Fundacja Praw Człowieka (HFPC) oraz Civil Rights Defenders (CRD) potępiają serię zarzutów karnych postawionych w Kirgistanie dziennikarzowi Bołotowi Temirowowi, uznając je za motywowane politycznie. Zarzuty te stanowią poważny zamach na wolność słowa w Kirgistanie, będący najwyraźniej odwetem za prowadzone przez Temirowa śledztwo w sprawie korupcji na wysokim szczeblu. Wzywamy władze Kirgistanu do wycofania zarzutów wobec Bołota Temirowa i zapewnienia mu możliwości wykonywania legalnej pracy dziennikarskiej bez zastraszania i prześladowań.

19 kwietnia 2022 r. Temirow dowiedział się, że postawiono mu dodatkowe zarzuty dotyczące rzekomego fałszowania dokumentów i nielegalnego przekraczania granicy, które dołączyły do wcześniejszych zarzutów związanych z narkotykami, postawionych mu w tym roku. W obu przypadkach zarzuty pojawiły się w bezpośrednim następstwie publikacji głośnych dochodzeń w sprawie korupcji w Temirov Live, serwisie informacyjnym YouTube prowadzonym przez Temirowa.

Czas postawienia zarzutów Bołotowi Temirowowi wyraźnie wskazuje, że ich celem jest ukaranie go za jego odważne działania na rzecz ujawniania i zwalczania korupcji w rządzie. Społeczność międzynarodowa powinna nalegać, aby władze Kirgistanu natychmiast wycofały te politycznie umotywowane i represyjne zarzuty – nie tylko dla dobra Temirowa, ale dla dobra wszystkich niezależnych dziennikarzy w Kirgistanie

- powiedziała Brigitte Dufour, Dyrektor IPHR.

Zgodnie z najnowszymi zarzutami Temirowowi – który posiada również paszport rosyjski – zarzuca się, że posłużył się sfałszowanymi dokumentami podczas uzyskiwania i odnawiania paszportu kirgiskiego, którego regularnie używa do podróżowania do i z kraju od 2008 roku. Temirow odrzucił zarzuty z artykułów 379 (fałszowanie dokumentów) i 378 (nielegalne przekroczenie granicy państwowej) kodeksu karnego, a jego adwokat stwierdził, że zarzuty są absurdalne, ponieważ rzekomo sfałszowane dokumenty zostały wydane przez uprawnione organy państwowe, a Temirow od 14 lat posługuje się przedmiotowym paszportem podczas podróży zagranicznych, za każdym razem sprawdzając go i stemplując na granicy. Ponadto, zdaniem adwokata, upłynął już termin przedawnienia zarzucanych mu przestępstw.

Dzień przed przedstawieniem nowych zarzutów Temirov Live opublikował nagranie wideo, w którym zarzuca rodzinie szefa Państwowego Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego Kirgistanu (SCNS) Kamchybeka Tashiewa udział w korupcji. W szczególności nagranie ujawniło, że dzieci Taszjewa wygrywały lukratywne przetargi rządowe.

Na początku tego roku Temirowi postawiono zarzuty na podstawie innego przepisu kodeksu karnego, który penalizuje wytwarzanie, nabywanie i posiadanie narkotyków (art. 283), po dramatycznym nalocie policji na biuro Temirov Live 22 stycznia 2022 r., podczas którego policja prawdopodobnie podłożyła dziennikarzowi do kieszeni paczkę z narkotykami. Podczas nalotu policja skonfiskowała również komputery i inny sprzęt zawierający materiały dziennikarskie, mimo że nie miało to związku z zarzutami dotyczącymi narkotyków. Wynik testu na obecność narkotyków u Temirowa był negatywny. Po pierwszym zatrzymaniu w związku z obławą Temirow został zwolniony następnego dnia z nakazem nieopuszczania miasta.

Zaledwie dwa dni przed nalotem Temirov Live opublikował artykuł o śledztwie, które dotyczyło krewnych szefa SCNS w innym domniemanym procederze korupcyjnym, tym razem związanym z eksportem paliwa produkowanego przez państwową firmę. Przed nalotem Temirow i jego współpracownicy informowali o inwigilacji, zastraszaniu i groźbach w związku z prowadzonym przez nich śledztwem. Nalot był więc kulminacją miesięcy prześladowań skierowanych przeciwko Temirowowi i jego zespołowi.

Nie jest przypadkiem, że sprawy karne przeciwko Temirowowi zostały wszczęte bezpośrednio po opublikowaniu raportów o korupcji, które są bardzo niewygodne dla wysoko postawionego urzędnika. Mamy tu do czynienia z zaaranżowaną kampanią prześladowczą, co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości


– powiedział Gunnar Ekeløve-Slydal, p.o. Sekretarza Generalnego NHC.

Jeśli Temirow zostanie skazany, może mu grozić długa kara więzienia.

Zarzuty karne wobec Temirowa zostały szeroko potępione przez organizacje medialne w Kirgistanie, a także przez zagraniczne media i organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka. To nie pierwszy raz, gdy Temirow znalazł się pod presją z powodu swojej pracy śledczej. W styczniu 2020 roku Temirow – ówczesny redaktor naczelny Factcheck.kg – został fizycznie zaatakowany w pobliżu swojego biura w centrum Biszkeku. Przed tym atakiem Factcheck.kg wielokrotnie publikował raporty śledcze na temat korupcji w rządzie, w tym raport ujawniający wystawny styl życia żony byłego najwyższego urzędnika celnego, zamieszanego w głośne śledztwo w sprawie korupcji w mediach. Chociaż cztery osoby zostały później skazane za przeprowadzenie ataku, natychmiast objęto je amnestią, a zleceniodawcy ataku nigdy nie zostali zidentyfikowani.

Ściganie Bołota Temirowa stanowi nowy, haniebny krok milowy dla wolności słowa w Kirgistanie. Ten odważny dziennikarz jest stawiany za przykład w celu zastraszenia szerszej społeczności dziennikarskiej” – powiedział Lenur Kerymov, Dyrektor Programów Międzynarodowych HFPC.

Postępowanie karne przeciwko Temirowowi toczy się w warunkach pogarszającej się atmosfery dla wolności słowa w Kirgistanie pod rządami prezydenta Sadyra Dżaparowa, z coraz częstszymi doniesieniami o zastraszaniu i prześladowaniu osób krytykujących władze. W ciągu ostatnich kilku miesięcy rząd forsował wprowadzenie kontrowersyjnego prawa przeciwko rzekomym “fałszywym” informacjom, decydenci ponownie wezwali do uznania finansowanych z zagranicy organizacji pozarządowych i mediów za “zagranicznych agentów”, a organy śledcze wszczęły sprawy karne przeciwko dwóm innym mediom (Kaktus.media i Next TV) w związku z ich niezależnymi relacjami.

Władze Kirgistanu powinny zatrzymać ten niepokojący trend nękania i zastraszania, zagwarantować wolność słowa zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami kraju oraz chronić niezależne media i dziennikarzy przed prześladowaniami

– powiedział Anders Pettersson, dyrektor wykonawczy CRD.