Mając na uwadze wydarzenia, do których doszło podczas „Protestu przedsiębiorców” 16 maja 2020 r., Helsińska Fundacja Praw Człowieka pragnie przypomnieć, że obecnie obowiązujące przepisy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie pozwalają na automatyczne zakazywanie zgromadzeń określonych w ustawie Prawo o zgromadzeniach. Co więcej, należy podkreślić, że wolność zgromadzeń nie została umieszczona w katalogu praw, które podlegają ograniczeniu nawet w wypadku ogłoszenia na terytorium Polski stanu klęski żywiołowej.
Zakaz zgromadzeń, o którym mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii „budzi istotne wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnego prawa obywateli do zgromadzeń wynikającego z art. 57 Konstytucji RP, w szczególności w kontekście konstytucyjnie dopuszczalnych ograniczeń praw podmiotowych i zasady proporcjonalności zawartej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP” (Postanowienie SA w Warszawie z 15 maja 2020 r., sygn. akt VI ACz 339/20).
W związku z powyższym Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do Komendanta Głównego Policji oraz Komendanta Stołecznego Policji z prośbą o wskazanie podstawy prawnej czynności podejmowanych przez funkcjonariuszy Policji podczas „Protestu przedsiębiorców” w Warszawie. W naszych wystąpieniach podkreśliliśmy, że w przeddzień manifestacji Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, iż pismo organu gminy informujące o braku rejestracji zgłoszenia, z uwagi na wynikający z rozporządzenia bezterminowy zakaz organizowania zgromadzeń, nie stanowiło decyzji o zakazie zgromadzenia.
