Helsińska Fundacja Praw Człowieka przygotowała raport na temat dostępności aborcji embriopatologicznej w Polsce, podsumowujący wyniki badań przeprowadzonych po tzw. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 22 października 2020 r.
W mediach pojawiły się informacje, że szpitale w związku z ogłoszonym na sali rozpraw wyrokiem, lecz jeszcze nieopublikowanym w Dzienniku Ustaw, wstrzymały możliwość przeprowadzania aborcji ze względów embriopatologicznych. Doniesienia te stały się podstawą przeprowadzenia przez Fundację kwerendy wśród szpitali w całej Polsce co do dostępności przerwania ciąży w razie wykrycia wad płodu.
Niemal 40 % szpitali w Polsce zadeklarowało brak możliwości przeprowadzenia aborcji ze względów embriopatologicznych – wynika z realizowanego od listopada 2020 r. do stycznia 2021 r. badania.
Jako przyczyny uzasadniające brak możliwości przeprowadzenia aborcji wskazywano:
- klauzulę sumienia, z której korzystają wszyscy lekarze w placówce lub oddziale;
- przeznaczenie danego szpitala do leczenia pacjentów z COVID-19;
- różne względy organizacyjno-proceduralne, które zdaniem szpitali uniemożliwiają udzielenie świadczenia medycznego w postaci przerwania ciąży, a które w rzeczywistości nie mają oparcia w stanie prawnym.
Istnieją regiony, w których dostęp do aborcji ze względów embriopatologicznych jest szczególnie utrudniony.
Niewiele ponad połowa szpitali poinformowała natomiast o możliwości przeprowadzenia przerwania ciąży bez dodawania jakichkolwiek zastrzeżeń lub ograniczeń.
Tzw. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. nie został jeszcze formalnie opublikowany, ale mimo tego wpłynął on na dostępność aborcji w Polsce. Niektóre szpitale w związku z wyrokiem TK wstrzymały możliwość przeprowadzania aborcji ze względów embriopatologicznych.
Jak podkreśla autor raportu, adw. Jarosław Jagura – Brak zagwarantowania dostępu do zgodnego z prawem świadczenia zdrowotnego jakim jest aborcja może być rozpatrywany w kontekście naruszenia art. 3 (wolność od tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania) oraz art. 8 (prawo do ochrony życia prywatnego) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Kobiety, które w wyniku tzw. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego otrzymają odmowę wykonania zabiegu przerwania ciąży, mogą złożyć skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) lub zawiadomienie do Komitetu Praw Człowieka.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka udziela wsparcia prawnego w procesie składania skarg i w trakcie postępowania. Kobiety bezpośrednio dotknięte tzw. orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego rozważające podjęcie kroków prawnych mogą skontaktować się z Fundacją za pośrednictwem adresu e-mail: precedens [at] hfhr.pl (*)
Więcej informacji można znaleźć w broszurze HFPC: Walka o prawa kobiet przed międzynarodowymi trybunałami
Czytaj więcej:
Projekt graficzny raportu i broszury: Marta Lissowska
(*) Informujemy, że staramy się odpowiadać na każdą wiadomość, list lub interwencję, jednak nie możemy zagwarantować, że Helsińska Fundacja Praw Człowieka będzie miała możliwość zareagować i włączyć się w każdą sprawę.
