Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka migrantów, postanowił skoncentrować swój następny raport tematyczny na kwestii zakończenia detencji dzieci cudzoziemskich ze względu na ich status migracyjny oraz na zapewnieniu odpowiednich warunków ich przyjmowania i opieki nad nimi. Raport zostanie przedłożony na 75. sesji Zgromadzenie Ogólnego ONZ.
HFPC kieruje wystąpienie i wskazuje na niepokojącą praktykę polskich sądów ws. detencji małoletnich cudzoziemców
HFPC zwróciła uwagę Specjalnego Sprawozdawcy ONZ na celowość całkowitego zniesienia możliwości pozbawiania małoletnich wolności z uwagi na ich status migracyjny, potrzebę poprawy środków alternatywnych do detencji oraz zasadność stosowania środków recepcyjnych o charakterze wolnościowym.
W wystąpieniu Fundacji wskazano m.in. na niepokojące praktyki orzecznicze polskich sądów, które rzadko stosują środki alternatywne do detencji wobec małoletnich cudzoziemców oraz nie badają w sposób należyty najlepszego interesu dzieci decydując o ich pobycie w strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców.
HFPC zwróciła także uwagę na rekomendacje Komitetu ONZ przeciwko Torturom z lipca 2019 r. dotyczące detencji dzieci cudzoziemskich w Polsce. Komitet rekomendował wówczas Polsce potrzebę uwidocznienia w swoim ustawodawstwie zasady, że detencja dzieci ubiegających się o ochronę międzynarodową powinna być stosowana jako środek ostateczny, możliwie jak najkrócej, w obiektach odpowiednich dla ich statusu, a Polska powinna powstrzymać się od umieszczania ich w ośrodkach detencyjnych.
Pomimo spadku liczby małoletnich cudzoziemców umieszczanych w strzeżonych ośrodkach w Polsce, nadal widzimy pole do poprawy w zakresie stosowania środków wolnościowych i badania dobra dziecka, dlatego też Fundacja złożyła swoje stanowisko w tej sprawie – mówi Daniel Witko, prawnik Fundacji.
Wyroki ETPC ws. detencji dzieci cudzoziemców w Polsce
Fundacja wskazała również w swoim piśmie na podobne wnioski, płynące z niedawnych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wydanych w sprawach ze skarg przeciwko Polsce złożonych przez prawnika Fundacji r.pr. Jacka Białasa tj.:
- W sprawie Bistieva i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 75157/14), gdzie Trybunał stwierdził naruszenie prawa do życia rodzinnego poprzez niewzięcie pod uwagę dobra trójki dzieci podczas decydowania o pozbawieniu ich wolności. Trybunał uznał, że polskie władze powinny rozważyć zastosowanie środków alternatywnych wobec pozbawienia wolności, a detencja powinna zawsze być rozwiązaniem, po które sięga się w ostateczności. W wyroku stwierdzono również, że okres pozbawienia wolności (5 miesięcy i 20 dni) był zbyt długi.
- W sprawie Bilalova i Inni p. Polsce (skarga nr 23685/14), w którym ETPC stwierdził naruszenie prawa do wolności wobec dzieci skarżącej i uznał, że polskie władze również nie zbadały możliwości zastosowania środków alternatywnych wobec pozbawienia wolności i nie potraktowały detencji jako środka ostatecznego. Trybunał także uznał, że okres na który przedłużono ich pobyt w strzeżonym ośrodku (3 miesiące) był zbyt długi.
Rekomendacje HFPC
Ponadto Fundacja zwróciła w swoim piśmie uwagę na jej rekomendacje, które powinny być stosowane celem poprawy stosowania środków wolnościowych wobec dzieci cudzoziemskich tj.
- Przeprowadzenie szkoleń dla sędziów i funkcjonariuszy Straży Granicznej ze stosowania zasady najlepszego interesu dziecka, standardów ONZ oraz orzecznictwa ETPC w tym zakresie;
- Przygotowanie wytycznych dotyczących konkretnych działań, jakie powinny być podejmowane w każdej sprawie detencji rodzin uchodźców z dziećmi, mających na celu ochronę najlepszego interesu dziecka;
- Zapewnienie, że sądy będą badać indywidualnie najlepszy interes dziecka w każdej sprawie dotyczącej umieszczenia w strzeżonym ośrodku, w tym także poprzez przesłuchiwanie dzieci jak i przeprowadzanie dowodów z opinii biegłych;
- Zapewnienie, że każde postanowienie sądu w sprawie o umieszczenie rodziny w strzeżonym ośrodku będzie zawierać indywidualne rozpatrzenie sytuacji dzieci.
[1] The UN Special Rapporteur on the human rights of migrants
