“MISSING” to nieobecność, zaginięcie, poczucie utraty, tęsknota lub pustka. To także tytuł projektu, w którym przybliżamy kwestię praw osób, które stoją przed przymusem ucieczki z krajów pochodzenia do Europy oraz problem ich zaginięć.
Od 14 do 30 czerwca Helsińska Fundacja Praw Człowieka, festiwal WATCH DOCS, Fundacja Kraina i Kinoteka zapraszają na cykl wydarzeń, podczas których fotografia, dźwięk, film i rozmowa przybliżą temat doświadczeń i praw osób zaginionych oraz ich bliskich.
WYSTAWA:
Waiting Room (Poczekalnia)
Shamal Husamalddin Hassan od trzech lat fotografuje rodziny zaginionych w drodze do Europy i wyobrażonego, lepszego życia. Miasto, z którego pochodzi fotograf – Ranjjaa w irackim Kurdystanie – leży w jednym z obszarów, z których rok rocznie migruje coraz więcej młodych osób. Niestety, ślad po wielu z nich urywa się nagle, jak zerwane połączenie telefoniczne, a bliscy zaginionych bezskutecznie szukają informacji o miejscu ich pobytu lub choćby okolicznościach śmierci. Rodziny te, bez opieki prawnej i psychologicznej, niekiedy przez lata egzystują w pełnym bólu zawieszeniu, czekając bezskutecznie na wieści z Zachodu. Zdjęciom Shamala Husamalddina Hassana towarzyszy instalacja Konrada Smoleńskiego, na którą składają się nagrania dźwiękowe, wideo i światło. Wszystkie te elementy w autorskim montażu podkreślają poczucie dojmującego braku. Odtwarzają środowisko niemocy i niekończącego się oczekiwania, w jakim funkcjonują rodziny zaginionych. Nadają tęsknocie uniwersalny wymiar.
Wernisaż: 14 czerwca 2024, godzina 19:00
Fundacja Kraina, ul. Puławska 67
Wystawa potrwa do 30 czerwca. Godziny otwarcia będą dostępne na stronie Fundacji Kraina.
FILM I SPOTKANIE:
WATCH DOCS o prawach osób zaginionych na granicach Europy – specjalny pokaz filmu ”Dowody na Istnienie” i spotkanie w Kinotece.
“Dowody na Istnienie” w reżyserii Mattii Colombo i Valentiny Cicogni to opowieść o barierach w identyfikacji zaginionych i zmarłych, z jakimi mierzy się bohaterka dokumentu, Cristina Cattaneo, profesorka Uniwersytetu Mediolańskiego i jedna z najlepszych w Europie specjalistek antropologii sądowej, wykorzystująca w kryminalistyce metody znane z archeologii. Jej praca polega nie tylko na identyfikacji ciał, ale również na próbach przyczynienia się do systemowych zmian, aby mechanizm pozwalający na identyfikację i zwrot tożsamości był powszechnie dostępny. Film pozwala zajrzeć za kulisy pracy antropolożki, ukazując zderzenie perspektywy prawno-człowieczej z biurokratycznymi barierami, kryzysem europejskiej polityki azylowej i procederem handlu ludźmi. Może też być punktem wyjścia do rozmowy o potrzebie stworzenia mechanizmów identyfikacji również w Polsce.
Po projekcji odbędzie się rozmowa o dostępności mechanizmów identyfikacji ofiar śmiertelnych kryzysu humanitarnego, których groby znajdują się na podlaskich cmentarzach.
Po filmie zapraszamy na 30-minutowe spotkanie, w którym udział wezmą:
-
Shamal Husamalddin Hassan – fotograf dokumentujący traumę i emocje kurdyjskich rodzin, których bliscy zaginęli w drodze do Europy,
-
Marcin Sośniak – prawnik Działu Migracyjnego Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
-
Prowadzenie: Katarzyna Czarnota - Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
15 czerwca 2024 r., godzina: 17:00, Kinoteka
DEBATA:
Debata ekspercka o prawach osób zaginionych w Polsce – ratyfikacja Konwencji ONZ w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem – czy sytuacja migrantów ulegnie zmianie?
Według Międzynarodowej konwencji ONZ w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem z 20 grudnia 2006 r. wymuszonym zaginięciem jest każda forma pozbawienia człowieka wolności, dokonanego przez przedstawicieli państwa albo przez osoby działające z upoważnienia lub za zgodą państwa. Podczas debaty będziemy dyskutować zarówno o praktycznych skutkach zapowiadanej ratyfikacji Konwencji ONZ, jak i o obecnej sytuacji ofiar oraz o przyczynach zaginięć migrantów w Polsce, a także o lukach systemowych, które uniemożliwiają ich bliskim dochodzenie sprawiedliwości.
Kontekstem rozmowy będą m.in. rezultaty projektu diagnostyczno-badawczego Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka “Migranci zaginieni na granicach Polski – analiza prawna, diagnoza sytuacji i rekomendacje zmian”.
19 czerwca, godzina 17:00 - 20:00, Fundacja Kraina, ul. Puławska 67
Prowadząca: Anna Gmiterek-Zabłocka, dziennikarka radia TOK FM
Uczestnicy:
-
Przemysław Domagała – doktor nauk prawnych, nauczyciel akademicki, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, sędzia, Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Ministerstwa Sprawiedliwości.
-
Maciej Grześkowiak – ekspert z zakresu ochrony uchodźców, zajmował się między innymi implementacją programów humanitarnych wśród społeczności uchodźczych na Bliskim Wschodzie oraz koordynacją działań z UNHCR i innymi organizacjami humanitarnymi. Główny Koordynator do spraw Współpracy Strategicznej w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.
-
Grażyna Baranowska – prawniczka, ekspertka w zakresie wymuszonych zaginięć, jako uczestniczka programu badawczego re:constitution współpracuje z HFPC. Autorka książek dotyczących zaginięć w Europie. W 2022 roku została powołana do roli ekspertki w Grupie Roboczej ONZ ds. Wymuszonych Zaginięć.
-
Elena Wasylew – ekspertka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, posiadająca ponad 18-letnie doświadczenie w dziedzinie praw człowieka i ich ochrony, w tym w zakresie odpowiedzialności za naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego popełnione podczas konfliktów zbrojnych. Pracowała dla szeregu organizacji międzynarodowych i pozarządowych, takich jak Amnesty International, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka i Lekarze bez Granic.
-
Katarzyna Czarnota – ekspertka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, socjolożka, koordynatorka projektu “Migranci zaginieni na granicach Polski – diagnoza sytuacji, analiza prawna i rekomendacje zmian”. W HFPC zajmuje się wykorzystywaniem nowych metod w dokumentowaniu naruszeń praw człowieka i dochodzeniu sprawiedliwości.
