Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Prezesa firmy Energa S. A. w związku z treścią umów ambasadorskich zawartych przez Spółkę z koszykarzami reprezentacji Polski, którzy uczestniczyli z Mistrzostwach Świata w 2019 r.
Według doniesień medialnych, wśród postanowień umownych znalazła się klauzula przewidująca zakaz wypowiadania się na tematy związane z równouprawnieniem osób homoseksualnych.
Takie zapisy umowy ambasadorskiej budzą wątpliwości Fundacji Helsińskiej, zwłaszcza w kontekście ingerencji w wolność słowa i wyrażania poglądów oraz regulacji, dotyczących zakazu dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym.
Z artykułów prasowych wynika, że główny sponsor PZKosz, Energa S. A., przygotował koszykarzom kadry narodowej umowy ambasadorskie, w których znalazła się klauzula przewidująca „zakaz propagowania postaw i ideologii sprzecznych z art. 18 Konstytucji RP, stanowiącym, iż małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej”. Zapis ten został potraktowany przez jednego z cytowanych w artykule sportowców, jako ograniczenie możliwości wypowiadania się na temat równouprawnienia osób homoseksualnych.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się z pytaniem do Prezesa Energi S. A., jaki był cel wprowadzenia do umów ambasadorskich postanowień przewidujących “zakaz propagowania postaw i ideologii sprzecznych z art. 18 Konstytucji RP” oraz jaki jest ich związek z głównymi postanowieniami umowy. Ponadto, Fundacja Helsińska poprosiła o informację, czy nieprzestrzeganie tego postanowienia zostało obwarowane sankcjami na mocy umowy, czy w umowie znalazły się również klauzule dotyczące zakazu propagowania postaw, zachowań lub poglądów sprzecznych z innymi postanowieniami Konstytucji RP oraz czy w umowach znalazły się inne postanowienia ograniczające możliwość prezentowania przez sportowców poglądów, opinii i stanowisk np. w sprawach światopoglądowych, społecznych czy politycznych.
Wątpliwości HFPC, wobec postanowień umów ambasadorskich powstały w kontekście ingerencji w wolność słowa i wyrażania poglądów, która jest gwarantowana każdemu m.in. przez art. 54 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Nie bez znaczenia w tym kontekście pozostają również regulacje dotyczące zakazu dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32 ust. 2 Konstytucji RP) czy nakaż poszanowania godności każdej osoby ludzkiej (art. 30 Konstytucji).
Odpowiedź Energi na pytania HFPC
Fundacja Helsińska otrzymała odpowiedź na pytania o istnienie takich klauzul i sankcje za ich nieprzestrzeganie. W skierowanym do HFPC piśmie, Prezes Energi nie potwierdził ani nie zaprzeczył istnieniu klauzuli, zakazującej koszykarzom “propagowanie postaw i ideologii sprzecznych z art. 18 Konstytucji RP”, ale zapewnił, że umowy sponsorskie lub ambasadorskie zawierane przez Energę są sformułowane w duchu Konstytucji, a więc nie ograniczają wolności i swobód obywatelskich. Jak podkreślono, Energa aktywnie wspiera społeczności lokalne, krzewi idee demokracji i przywiązanie do patriotyzmu.
