Według danych białoruskich i międzynarodowych organizacji broniących praw człowieka od początku maja do końca lipca zatrzymano ponad 1300 osób, w tym aktywistów, obrońców praw człowieka, pokojowych demonstrantów, а także zwykłych przechodniów, którzy nie uczestniczyli w pokojowych akcjach protestu. Zatrzymano również ponad 70 dziennikarzy i blogerów. Większość zatrzymań kończy się postępowaniem administracyjnym i zasądzeniem wysokich kar pieniężnych, a także kary pozbawienia wolności na okres nawet ponad 2 miesięcy. Zatrzymania są masowe i bezpodstawne, a wobec zatrzymanych, również osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, stosuje się przemoc. Cieszący się społecznym zaufaniem kontrkandydaci urzędującego prezydenta i ich zwolennicy zostali aresztowani już na etapie zbiórki podpisów pod listami poparcia. Obecnie 24 osoby zostało uznanych za więźniów politycznych.
Jako przedstawiciele polskiego społeczeństwa obywatelskiego z głębokim zaniepokojeniem obserwujemy wydarzenia z ostatnich miesięcy w Białorusi i wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec represji i przemocy stosowanych przez białoruskie władze. Żądamy, aby władze w Mińsku zaprzestały zastraszania i tłumienia aktywności społecznej swoich obywateli, czego przykładem są m.in.:
- groźby użycia siły, w tym broni palnej, wobec pokojowych demonstrantów, mające na celu zastraszenie obywateli i wykorzystywane w walce politycznej z oponentami;
- wszczęcie spraw karnych o podłożu politycznym przeciwko co najmniej 30 osobom – alternatywnym, niezależnym kandydatom, ich zwolennikom, a także blogerom;
- masowe zatrzymania kończące się postępowaniem administracyjnym, które narusza standardy rzetelnego procesu i prawa do obrony;
- naruszenie prawa do obrony w sprawach karnych o podłożu politycznym, naruszenie zasady domniemania niewinności, naruszenie ochrony danych osobowych i tajemnicy śledztwa, nacisk na adwokatów;
- naruszenia prawa wyborczego, m.in. poprzez niezarejestrowanie jako kandydatów Siarhieja Cichanouskiego, Wiktara Babaryki i Walerego Cepkały, oraz presja na członków ich rodzin;
- utrudniania lub uniemożliwianie działalności niezależnych mediów, w tym regularne zatrzymania dziennikarzy i blogerów, presja na ich rodziny, wszczynanie spraw karnych przeciwko blogerom oraz odmowa przyznania akredytacji przedstawicielom niezależnych zagranicznych mediów obecnych w Białorusi;
- utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania z internetu, w tym blokowanie niezależnych portali, blokowanie dostępu do sieci w trakcie pokojowych demonstracji oraz wieców niezależnej kandydatki na prezydenta Swiatłany Cichanouskiej;
- działania dążące do przeprowadzenia nieprzejrzystych i nierównych wyborów, w tym m.in. nieprzejrzyste formowanie okręgowych i obwodowych komisji wyborczych, uniemożliwianie pracy w komisjach osobom popierającym kandydatów niezależnych oraz obywatelom niezwiązanym z prorządowymi ruchami;
- ograniczanie prawa do monitorowania przebiegu procesu wyborczego obserwatorom delegowanym przez ruchy społeczne i niezależne środowiska polityczne;
- zbyt późne wystosowanie zaproszenia do Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE co w efekcie uniemożliwiło rzetelne przeprowadzenie międzynarodowej obserwacji zaplanowanych na 9 sierpnia wyborów prezydenckich (4 sierpnia rozpocznie się głosowanie przedterminowe).
Jako osoby, które nade wszystko cenią wolność i demokrację, wyrażamy solidarność ze społeczeństwem białoruskim. Solidaryzujemy się ze wszystkimi, którzy aktywnie bronią praw człowieka i wolności obywatelskich w Białorusi, ze wszystkimi, którzy na ulicach białoruskich miast i miasteczek, w Internecie czy w zaciszu swoich domów pokojowo walczą o możliwość wyboru drogi rozwoju dla swojego kraju, ze wszystkimi, którzy w sposób obiektywny monitorują, rejestrują i opisują to co się w Białorusi dzieje i przekazują tą informację dalej.
Jednocześnie, stanowczo wzywamy władze Białorusi do zaniechania represji wobec swoich obywateli, do zakończenia wszystkich spraw o podłożu politycznym, zapewnienia warunków do przeprowadzenia wolnych i sprawiedliwych wyborów, oraz do zaprzestania użycia siły przeciwko pokojowym demonstrantom i dziennikarzom zarówno przed, jak i po dniu głównego głosowania.
Podpisano:
Grupa Zagranica – federacja 53 organizacji pozarządowych zaangażowanych we współpracę rozwojową, wspieranie demokracji, pomoc humanitarną i edukację globalną, w tym jej członkowie:
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- Fundacja Edukacja dla Demokracji
- Stowarzyszenie Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne
- Fundacja Współpracy Kobiet, NEWW
- Gdańska Fundacja Oświatowa
- Polska Misja Medyczna
- Małopolskie Towarzystwo Oświatowe
- Amnesty International Polska
oraz:
- Fundacja im. Stefana Batorego
- Fundacja Odpowiedzialna Polityka
- Fundacja Homo Faber
- Stowarzyszenie Komitet Obrony Demokracji (KOD)
- Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita
- Fundacja Linking Media
- Fundacja Informacyjne Biuro Białoruś w Fokusie
- Fundacja Centrum im. Prof. Bronisława Geremka
- Front Europejski
- Alliance4Europe
- Fundacja Europejski Instytut Outsourcingu
- Fundacja ePaństwo
- Instytut Metropolitalny
- Forum Obywatelskiego Rozwoju
- Sieć Obywatelska Watchdog Polska
- Inicjatywa #Wolne Sądy
- Fundacja Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji
