Policjanci oddali siedemnaście strzałów do mężczyzny chorego na schizofrenię. HFPC pyta prokuraturę o wyniki śledztwa | Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Zgodnie z relacjami prasowymi, 3 czerwca 2021 r., przechodnie zawiadomili policję w Poznaniu, że wzdłuż ulicy Gorzysława porusza się zakrwawiony mężczyzna z nożem w ręku. Równolegle, matka 36-letniego p. Łukasza miała zgłosić funkcjonariuszom jego zaginięcie i przekazać informację o ryzyku podjęcia przez syna próby samobójczej z powodu schizofrenii. Kiedy funkcjonariusze dotarli do miejsca, w którym znajdował się mężczyzna, po trwających kilka minut nieskutecznych próbach nawiązania kontaktu z 36-latkiem, miał on ruszyć w kierunku jednego z funkcjonariuszy. Z doniesień medialnych wynikało, że w reakcji na zachowanie p. Łukasza policjanci oddali w jego kierunku liczne strzały.

27 lutego 2023 r. w mediach opublikowano nagranie z interwencji. Jak podała Gazeta Wyborcza, z analizy zapisu radiowej komunikacji policji wynikało, że funkcjonariusze przed podjęciem interwencji wiedzieli o stanie psychicznym p. Łukasza. W toku interwencji policjanci mieli oddać do p. Łukasza siedemnaście strzałów, w tym pięć celnych, z których trzy raniły go w nogi, a dwa w brzuch. Zgodnie z relacjami prasowymi, 36-latek został przetransportowany do szpitala dopiero kilka minut po postrzeleniu, choć karetka stała obok radiowozu. Mężczyzna przeżył.

HFPC: Wszelkie przypadki śmierci podczas interwencji Policji, a także doniesienia o potencjalnym naruszeniu przez funkcjonariuszy zakazu stosowania tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania muszą zostać wyczerpująco wyjaśnione

W piśmie do Prokuratora Okręgowego w Zielonej Górze Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła uwagę na standardy wynikające z art. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, stanowiącego o prawie do życia oraz art. 3 EKPC, zakazującego stosowania tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania.  HFPC podkreśliła, że prawa przewidziane w obu wyżej wymienionych artykułach mają dla społeczeństwa demokratycznego fundamentalny charakter, a wszelkie ich ograniczenia muszą być traktowane ściśle.

Fundacja zwróciła uwagę, że do naruszenia prawa do życia może dojść również wtedy, gdy życie obywatela zostało poważnie zagrożone, nawet jeżeli przeżył zdarzenie. W przypadku śmierci obywatela lub realnego zagrożenia dla jego życia w toku interwencji, na państwie spoczywa obowiązek przeprowadzenia efektywnego śledztwa, prowadzonego w sposób pozwalający zarówno na ustalenie przebiegu wypadków, jak i – ewentualne – oskarżenie oraz ukaranie osób odpowiedzialnych. Nieadekwatność śledztwa może doprowadzić do naruszenia art. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, stanowiącego o prawie do życia.

HFPC przytoczyła również przepisy ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, z których wynika, że broni palnej używa się wyłącznie, jeżeli inne środki okazały się niewystarczające do osiągnięcia zamierzonego celu lub ich użycie nie jest możliwe ze względu na okoliczności zdarzenia.

Policjanci z zarzutami

19 maja 2023 r. Prokurator Okręgowy w Zielonej Górze poinformował Fundację, że w toku śledztwa zasięgnięto licznych opinii biegłych, w tym z zakresu techniki i taktyki prowadzenia interwencji. Prokurator powiadomił HFPC o postawieniu dwóm funkcjonariuszom policji zarzutu przekroczenia uprawnień w związku ze spowodowaniem średniego uszczerbku na zdrowiu, a innemu policjantowi w związku ze spowodowaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Do Sądu Okręgowego w Poznaniu skierowano już akt oskarżenia przeciwko funkcjonariuszom.