Prezydent Ciechanowa bez uzasadnienia zablokował dostęp do swojej oficjalnej strony na Facebooku lokalnemu dziennikarzowi obywatelskiemu Norbertowi Orłowskiemu.
- Gdy prośby o odblokowanie nie przyniosły skutku, dziennikarz skierował przeciwko prezydentowi pozew, w którym zarzucił naruszenie jego swobody wypowiedzi, prawa do informacji i prawa do równego traktowania, domagając się przywrócenia dostępu do strony i przeprosin
- W poniedziałek 11 października przed Sądem Okręgowym w Płocku odbyła się ostatnia rozprawa. Sąd ogłosi wyrok 25 października 2021 roku
- Na prośbę HFPC sprawę pro bono prowadzi mec. Artur Sidor oraz mec. Aneta Nowosad przy wsparciu mec. Piotra Girdwoynia z Kancelarii Pietrzak, Sidor & Wspólnicy
Odcięcie od informacji i miejsca dyskusji
Norbert Orłowski jest dziennikarzem obywatelskim, prowadzącym portal informacyjny o Ciechanowie 06-400.pl. Dziennikarz obserwował oficjalny profil na Facebooku prezydenta Ciechanowa Krzysztofa Kosińskiego, który służy do informowania mieszkańców o publicznej działalności włodarza miasta. W 2016 roku prezydent zablokował dziennikarzowi dostęp do strony bez podania żadnej przyczyny, podobnie jak kilku innym przedstawicielom mediów.
Początkowo zablokowanie oznaczało brak możliwości publikowania na fanpage’u prezydenta, komentowania zamieszczanych tam treści i nieotrzymywanie powiadomień o nowych postach. Obecnie dziennikarz nie ma w ogóle dostępu do treści publikowanych na tej stronie.
Blokada utrudnia Norbertowi Orłowskiemu wykonywanie jego pracy dziennikarskiej. Strona jest jednym z istotnych źródeł wiedzy o działaniach prezydenta Ciechanowa – niektóre informacje i materiały o oficjalnych wydarzeniach, inwestycjach miejskich czy planach władz są tam obszerniejsze i pojawiają się szybciej niż na stronach urzędu miasta. Co więcej, blokada uniemożliwia mu również komentowanie treści na fanpage’u prezydenta, ograniczając mu możliwość udziału w bieżącej debacie publicznej na temat konkretnych działań podejmowanych przez władze Ciechanowa.
Pozew po bezskutecznych prośbach
Dziennikarz kierował do prezydenta Ciechanowa prośby o odblokowanie i podanie jego przyczyn, ale nie przyniosły one skutku. Dlatego w maju 2020 r. Norbert Orłowski wspierany przez HFPC pozwał prezydenta, wskazując, że blokada naruszyła jego dobra osobiste: swobodę wypowiedzi, prawo do informacji publicznej, prawo do równego traktowania, a także wolność wykonywania zawodu dziennikarza.
Pierwotnie, po przeprowadzeniu dwóch rozpraw, wyrok w sprawie miał zostać ogłoszony 22 lipca 2021 r. Sąd uznał jednak, że konieczne jest uzupełnienie materiału dowodowego i wyznaczył dodatkowy termin rozprawy 11 października dla przeprowadzenia uzupełniającego dowodu z zeznań obu stron. Sąd ogłosi wyrok w tej sprawie 25 października 2021 roku.
Prawa i wolności obowiązują także online
Obecnie wiele organów władzy publicznej prowadzi oficjalne profile w mediach społecznościowych. Takie strony stały się ważnym kanałem szybkiego informowania o sprawach publicznych, a także miejscem ożywionej wymiany informacji i opinii zarówno między przedstawicielami władzy i obywatelami, jak i między samymi obywatelami komentującymi komunikaty władzy. Są one również szczególnie ważne dla dziennikarzy, dla których szybki dostęp do treści o sprawach publicznych, możliwość zadawania pytań przedstawicielom władzy i udział w otwartej dyskusji mają kluczowe znaczenie dla wykonywanej pracy.
Przedstawiciele władzy publicznej nie mają obowiązku prowadzenia ogólnodostępnych profili w mediach społecznościowych. Jeżeli jednak wybierają już taką formę promocji i komunikacji z obywatelami, to w opinii HFPC nieuzasadnione pozbawienie możliwości zabierania głosu i arbitralne zablokowanie dostępu niektórym użytkownikom do publikowanych treści budzą poważne wątpliwości z perspektywy swobody wypowiedzi, prawa do informacji i prawa do równego traktowania. Za analogię może posłużyć konferencja prasowa: jeżeli już zostaje zorganizowana, to niedopuszczalne jest odmówienie wstępu na nią osobom reprezentującym wybrane media lub wyproszenie ich po zadaniu niewygodnych pytań. W opinii HPFC analogiczne zasady powinny obowiązywać również online.
Jak gminy blokują dziennikarzy
Sprawa Norberta Orłowskiego budzi szersze zainteresowanie także innych organizacji zajmujących się ochroną praw człowieka. Opinię przyjaciela sądu w sprawie złożyła międzynarodowa organizacja Media Defence oraz Sieć Obywatelska Watchdog Polska, która w projekcie Lajki dla burmistrza przyglądała się także szerzej zasadom prowadzenia mediów społecznościowych przez samorządy.
Na prośbę HFPC, sprawę pro bono prowadzi mec. Artur Sidor oraz mec. Aneta Nowosad przy wsparciu mec. Piotra Girdwoynia z Kancelarii Pietrzak, Sidor & Wspólnicy.
W HFPC sprawa Norberta Orłowskiego prowadzona jest w ramach pomocy prawnej dla dziennikarzy i dziennikarek wspieranej przez Media Defence. Sprawę wsparła również Sieć Obywatelska Watchdog Polska.
