Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Sieć Obywatelska Watchdog Polska wystąpiły do Rzecznika Praw Obywatelskich z apelem o kontynuowanie postępowania w sprawie zakupu Polska Press przez Orlen i złożenie apelacji od wyroku sądu I instancji.
“Utrzymanie tego wyroku w mocy miałoby niekorzystne skutki dla ochrony wolności mediów, prawa do informacji i ochrony pluralizmu, i to nie tylko w samej sprawie przejęcia Polska Press”. – piszemy w liście do RPO.
Sąd oddalił odwołanie RPO w sprawie Polska Press. Wzywamy do złożenia apelacji
Sąd Okręgowy w Warszawie 7 czerwca 2022 r. oddalił odwołanie RPO od zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na przejęcie przez Orlen kontroli nad Polska Press. Wyrok jest nieprawomocny i obie strony mają prawą złożyć od niego apelację. Rzecznik otrzymał pisemne uzasadnienie wyroku 27 lipca i od tego dnia ma dwa tygodnie na złożenie apelacji.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Sieć Obywatelska Watchdog Polska wspólnie zaapelowały do RPO o złożenie apelacji. Organizacje przypomniały, że sprawa dotyczyła bezprecedensowego działania polegającego na podporządkowaniu władzy publicznej istotnej części sektora prywatnych mediów za pośrednictwem transakcji dokonanej przez spółkę kontrolowaną przez Skarb Państwa.
Negatywny precedens o szerszym znaczeniu
„Wyrok SO w Warszawie z 7 czerwca 2022 r. przyjęliśmy z rozczarowaniem zarówno w zakresie samego rozstrzygnięcia, jak i jego uzasadnienia. Obawiamy się, że wyrok ten – jeżeli będzie utrzymany w mocy – miałby nie tylko złe konsekwencje dla samej sprawy przejęcie Polska Press, ale stanowiłby także istotny negatywny precedens o szerszym znaczeniu”.
W piśmie do Rzecznika organizacje uznały za szczególnie niepokojące odrzucenie przez sąd możliwości uwzględnienia takich wartości jak pluralizm medialny w toku analizy skutków transakcji na gruncie prawa konkurencji. Jest o tyle zaskakujące, że wcześniej Prezes UOKiK dostrzegał już szczególny charakter rynków medialnych i zgadzał się z potrzebą uwzględniania wartości pluralizmu przy ocenie transakcji.
„Utrzymanie w mocy wyroku SO w Warszawie z 7 czerwca 2022 r. mogłoby na dłuższy czas poważnie utrudnić uwzględnianie wspomnianych wartości konstytucyjnych w postępowaniach przed Prezesem UOKiK i Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (działając na zasadzie negatywnego precedensu)” – czytamy w piśmie do RPO.
Tym samym orzeczenie to może wywoływać niekorzystne skutki także w innych sprawach dotyczących koncentracji na rynkach medialnych, czy także w innych przypadkach, w których kwestia ochrony konkurencji powiązana jest z ochrony wolnością mediów. Tytułem przykładu, taki negatywny skutek mógłby być odczuwany potencjalnie również w kontekście problemu prasy wydawanej przez władze samorządowe, będącej konkurencją dla niezależnej prasy lokalnej.
Wcześniejsze działania HFPC w sprawie przejęcia Polska Press
Fundacja Helsińska od początku pojawienia się informacji o zakupie Polska Press przez spółkę Skarbu Państwa zwraca uwagę na zagrożenia, jakie wiążą się z tą transakcją dla ochrony wolności mediów i pluralizmu, prawa do informacji i ochrony konsumentów. Nasze zastrzeżenia podnosiliśmy w opinii przedstawionej Prezesowi UOKIK, a następnie, kiedy urząd wydał zgodę na transakcję, zwróciliśmy się do RPO wnioskiem o zaskarżenie decyzji Prezesa UOKIK. Kiedy dzięki odwołaniu RPO sprawa trafiła do sądu, Fundacja Helsińska przedstawiła swoja stanowisko w formie opinii przyjaciela sądu. W opinii wróciliśmy uwagę, że Orlen jest spółką Skarbu Państwa, który to jednocześnie posiada kontrolę nad szeregiem spółek działających na rynkach medialnych i może to rodzić ryzyko koordynacji ich działań. Ryzyko tym większe, gdy uwzględni się związki spółek Skarbu Państwa z politykami oraz udokumentowane przypadki nadużyć zasobów państwowych do walki politycznej.
