Szkoła praw człowieka - scenariusze zajęć dla uczniów i uczennic szkół ponadpodstawowych
Oddajemy w Państwa ręce podręcznik zawierający 11 scenariuszy zajęć o prawach człowieka i praworządności. Odnosimy się w nim do takich zagadnień jak wolność słowa – także w kontekście dezinformacji, prawo do uczciwego procesu, niedyskryminacja, wolne wybory, czy wolność od tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania.
Idea praw człowieka w drugiej połowie XX wieku, a zwłaszcza w ostatniej ćwiartce XX wieku, okazała się najbardziej efektywną, najbardziej pociągającą i chyba najważniejszą politycznie ideą ludzkości. Odniosła kolosalne sukcesy, zwłaszcza po 1975 r.
Marek Nowicki
Podręcznik zatytułowaliśmy: „Szkoła Praw Człowieka”, nawiązując do klasycznego już programu edukacyjnego Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w ramach którego na etapie transformacji ustrojowej szkoliliśmy osoby zainteresowane poznaniem międzynarodowych wartości i standardów, a także ich wdrożeniem w swojej codziennej pracy. Dziś chcemy kontynuować tę tradycję. Od początków naszej działalności w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka poruszamy tematy trudne, wywołujące publiczną dyskusję, wymagające stanięcia w obronie wykluczonych – wsparcia wszystkich tych, którym odmawia się podstawowych praw. Chcieliśmy, aby spojrzenie to było obecne także w opracowanych przez nas scenariuszach lekcji na temat praw człowieka i praworządności. Uważamy bowiem, że młodzież w polskich szkołach ma nie tylko prawo, lecz wręcz obowiązek rozmawiać i uczyć się o problemach kontrowersyjnych, skłaniających do myślenia, wymagających odwołania do wartości, na których zbudowana jest Polska. Naszym zdaniem jest to kluczowe, jeśli przyszłe pokolenia mają wyrosnąć na ludzi świadomych swoich praw, pełnych empatii i wrażliwości na krzywdę innych, a z drugiej strony – umiejących poruszać się w świecie postprawdy i manipulacji.
Opracowanie, które przygotowaliśmy, zawiera scenariusze lekcji autorstwa prawników i prawniczek Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zaangażowanych w walkę o prawa podstawowe i ochronę praworządności. Scenariusze adresowane są przede wszystkim do uczniów szkół średnich. Zakładamy, że każdy z nich może stanowić punkt wyjścia do dyskusji o problemach społecznych, z którymi mierzy się polskie społeczeństwo. Chcieliśmy, aby zaprezentowane scenariusze były atrakcyjne dla uczniów. Stąd niemal każdy z nich odnosi się do filmu dokumentalnego dotyczącego praw człowieka. Filmy wybraliśmy wspólnie z twórcami organizowanego przez HFPC festiwalu filmowego WATCH DOCS, poświęconego prawom człowieka. Ufamy, że taki sposób prezentacji problemów uatrakcyjni lekcje i przyczyni się do większej aktywności uczniów w jej trakcie.
Podręcznik powstał w ramach projektu „Empowering the high-school education on the rule of law” realizowanego przez Helsińską Fundację Praw Człowieka, współfinansowanego przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych w Warszawie. Poglądy i opinie zawarte w niniejszej publikacji odnoszą się wyłącznie do poglądów autorów i autorek podręcznika.
