Prawomocnym wyrokiem z dnia 18 maja 2023 r., sygn. IV SA/Wa 344/23 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę F., obywatela Iraku, który zaskarżył decyzję Rady do Spraw Uchodźców o umorzeniu postępowania odwoławczego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Rady, poprzedzającą ją decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców i umorzył postępowanie administracyjne w sprawie.
F., obywatel Iraku, złożył w marcu 2022 roku wniosek o ochronę międzynarodową do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. W sierpniu tego samego roku Szef Urzędu wydał decyzję odmawiającą F. nadania statusu uchodźcy i udzielenia ochrony uzupełniającej. Od tej decyzji F. odwołał się do Rady do Spraw Uchodźców. W toku postępowania odwoławczego przed Radą do Spraw Uchodźców F. wycofał swój wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, co zostało potraktowane przez organ II instancji jako wycofanie odwołania. W dniu 13 grudnia 2022 roku Rada do Spraw Uchodźców zdecydowała o umorzeniu postępowania odwoławczego, jednocześnie decyzję organu I instancji pozostawiając w mocy.
F. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, argumentując, że Rada do Spraw Uchodźców bezpodstawnie umorzyła postępowanie odwoławcze i wadliwie stwierdziła, że wycofanie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej jest równoznaczne z cofnięciem odwołania od decyzji.
18 maja 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał rację F., stwierdzając, że organ odwoławczy, w tym przypadku Rada do Spraw Uchodźców, powinna była uchylić zaskarżoną decyzję w całości i umorzyć postępowanie administracyjne w całości, jako że przy braku wniosku zainteresowanej strony całe postępowanie stało się obiektywnie bezprzedmiotowe. Sąd zgodził się też ze skarżącym, że wycofania wniosku o ochronę międzynarodową na etapie postępowania odwoławczego nie można traktować jako cofnięcia odwołania. W ocenie WSA należało zastosować przepisy kodeksu postępowania administracyjnego odnoszące się do przesłanek umorzenia postępowania, ponieważ ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie wyłącza stosowania tych przepisów w sprawach dotyczących ochrony międzynarodowej.
Jest to ważne rozstrzygnięcie, potwierdzające, że osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową są wyłącznymi dysponentami swojego wniosku. Mają prawo zrezygnować z ubiegania się o ochronę międzynarodową, jeśli w toku postępowania administracyjnego podejmą taką decyzję.
Już po wydaniu omawianego wyroku, stanowisko zaprezentowane przez WSA w Warszawie zostało zastosowane przez Radę do Spraw Uchodźców w innej sprawie. Decyzją z dnia 13 października 2023 r. nr RdU-108-2/S/23 Rada uchyliła decyzję Szefa Urzędu w całości i umorzyła postępowanie pierwszej instancji w przedmiocie udzielenia ochrony międzynarodowej w całości, uznając wniosek o udzielenie ochrony za wycofany w sposób dorozumiany w związku z opuszczeniem przez wnioskodawcę terytorium RP.
F. reprezentowała adw. Maria Poszytek, współpracująca z HFPC.
Wyrok jest prawomocny.